“И ЗА РОДНУЮ БЕЛОРУССИЮ”

Усьвежаветравых 60-х гадах я ведаў аднагосавецкага генэрала-расейца, які круціўсякаля Саюзу пісьменьнікаў (нешта наватпісаў па-руску). Ён быў паказным патрыётам.Бывала пачне на банкеце гаварыць,трымаючы кілішак, і абавязкова скончыцьшчырым гуканьнем: "І за роднуюБелоруссію!"

Маесябры з акадэмічнага асяродка толькіпасьмейваліся лагодна. Людзі адукаваныя-- ведалі што тое значыць. Для такіхрасейска-савецкіх "за родную Белоруссію"было, як "за роднуюСтавропольшчіну". Ніякога беларускагасэнсу тут не існавала.

Каліглянуць у гісторыю, то мне тое гуканьненагадвала "патрыятычныя" воклічыадэптаў з прачарнасоценнага расейскага"Белорусского Общества" і ягонайгазэты "Северо-Западный край", штоіснавалі ў Вільні ў часы рэакцыі 1907-1914гг., створаныя жандармэрыяй і чыноўнікаміМіністэрства ўнутранных спраў длябарацьбы зь беларускім нацыянальна-вызвольнымрухам, зь Янкам Купалам, "Нашай Нівай"ды Беларускай Сацыялістычнай Грамадой,якая стаяла на пазыцыях нацыянальнагавызваленьня.

Ненавідзеліяны Янку Купалу ярасна. Пазьней адзінзь іх (адыёзная на той час постаць, нейкіЛ. Саланевіч) так і напіша потым, што ёнслухаў песьні А. Вярцінскага, а "нянейкага там Купалы".

Ідэалёгіяй"Белорусского Общества" быў"западнорусизм". Яны пісалі, штоБеларусь -- гэта не Расея, што яны "тожабеларусы", што ім падабаецца "красиваябелорусская природа" і што яны наватня супраць "особого положенияБеларуссии в составе России, но безбелорусского языка". Лёзунг іхны такіі быў: "Мы за Белоруссию, но противбелорусского языка" (цяперашніяхітрэйшыя, той, хто супраць -- за двуязычіе).

Ну,вы падумайце, якія разумнікі! Як яны ўсёразумелі. І, між іншым, сярод беларусаў,нават тады, хапала прастакоў, якія якразнічога і не разумелі.

Цяпертакіх, што "за родную Белоруссию безбелорусского языка", таксама хапае. Нават у прэзыдэнты зьбіраюцца. Ім вартазадаць два пытаньні: "Чый Крым?" і"Ці можа быць чужая мова дзяржаўнайу Беларусі?" Па адказах на гэтыяпытаньні, якія фармулююцца адным словам,убачыце, кім ёсьць хто.

Цяперу Беларусі адбываюцца апошнія фальшывыявыбары нібыта прэзыдэнта, якія праводзіцьантыбеларускі рэжым. 26 гадоў па воліМасквы гробілі беларускую мову, беларускінарод, Беларусь. Падрыхтавалі банкіраў прэзыдэнты, гэбіста, "спойлераў", тлумяць людзям галовы. Лукашэнкапагражае страляць. Беларускіяпатрыёты ў турме.

Аленічога ў іх не атрымаецца (ні ў банкіраў,ні ў гэбістаў, ні ў лукашыстаў). Зьядуцьадзін аднаго. Не паўторыцца 1994 год.Не паўторыцца 2010. Хай нават не спадзяюццаі не гукаюць "за родную Белоруссію"("без белорусского языка"). Беларусышмат зразумелі. Большіх не ашукаюць.

25чэрвеня 2020 г. Зянон ПАЗЬНЯК